Kutlucam.net editörlerinden Şeref Özkan'ın yöremizde,geçmiş yıllar ve bir kısmıda günümüzde kullanılan kelime ve sözcüklerle ilgili çalışmasını, ilginizi çekeceği düşüncesiyle yayınlıyoruz.
A
Abad olmak : Zengin olmak
Acap : Acaba
Ağlaz : Sebaatsiz
Ağlı : Beyaz ve tonları
Ağrı : Bu taraftan,(Şu taraftan ağrı gel) yardımcı kelime olarak kullanılır.
Aha : İşte bu kişi yardımcı kelime olarak kullanılır.
Ahbun : Hayvan gübresi.
Alaca : Çit.
Alacabulaca : Karışık renkli
Ahdarac : Büyük boy yemek kepçesi, fırında pişen ekmekleri çevirmek için kullanılan bir tür kürek.
Ana : Anne
Anca : Birazdan
Anuh : Çorbalara atılan bir tür bitki,baharat türü
Anur : İnatçı,inat etmek
Ardıya : Erzak deposu,Kiler
Arustah : Tavan
Asbab : Çamaşır, elbise
Aşkana : Ev dışında mutfak eşyasının olduğu yere denir. Örnek tarla,piknik vb
Aşkanacı : Aşcı
Aşkanacıbaşı : Aşcıbaşı
Avara : İşi gücü olmayan, Boş gezen
Avıl : Ahırda dana kuzu gibi hayvanların kondugu bölme
Avuz : Yeni doğuran sütü içilen hayvanların ilk üç günkü sütüne denir.
Ayam : Hava
Ayakyolu : Tuvalet
Ayvan : Üzeri saclanmış harman
Azık : Yolluk, yiyecek
Acap : Acaba
Ağlaz : Sebaatsiz
Ağlı : Beyaz ve tonları
Ağrı : Bu taraftan,(Şu taraftan ağrı gel) yardımcı kelime olarak kullanılır.
Aha : İşte bu kişi yardımcı kelime olarak kullanılır.
Ahbun : Hayvan gübresi.
Alaca : Çit.
Alacabulaca : Karışık renkli
Ahdarac : Büyük boy yemek kepçesi, fırında pişen ekmekleri çevirmek için kullanılan bir tür kürek.
Ana : Anne
Anca : Birazdan
Anuh : Çorbalara atılan bir tür bitki,baharat türü
Anur : İnatçı,inat etmek
Ardıya : Erzak deposu,Kiler
Arustah : Tavan
Asbab : Çamaşır, elbise
Aşkana : Ev dışında mutfak eşyasının olduğu yere denir. Örnek tarla,piknik vb
Aşkanacı : Aşcı
Aşkanacıbaşı : Aşcıbaşı
Avara : İşi gücü olmayan, Boş gezen
Avıl : Ahırda dana kuzu gibi hayvanların kondugu bölme
Avuz : Yeni doğuran sütü içilen hayvanların ilk üç günkü sütüne denir.
Ayam : Hava
Ayakyolu : Tuvalet
Ayvan : Üzeri saclanmış harman
Azık : Yolluk, yiyecek
B
Bacı : Kız kardeş,abla
Bad : Çit, bahce tarla gibi yerleri korumak için etrafı dikenli ağaçlarla korumalık
Basuh : Zayıf kişi
Barabar : Birlikte
Bayahdan : Birez önce
Bayır : Kır
Bedire : Kova
Bennem : Bilmem
Beribezer : Üstün kör, güzel anlamında ve karşısındaki insanın yaptıgından memnun olmadıgını ifade etmekte kullanılır.
Beslek : Hizmetçi, besleme
Bıdık : Üzüm tanesi, benek, küçük noktacıklar
Bıldır : Geçen yıl, geçen sene
Bibi : Babanın kız kardeşi, abla
Biçik : Dana,buzağ
Bicındık : Birazcık
Birçalgap : Bir an çabuk
Bitge : Az, küçük parça
Biyil : Bu yıl
Boyunbağı : Atkı
Boz : Gri
Boylak : Boş gezen, tek başına, yapayalnız
Böğrülce : Taze fasülye
Buharı : Dumanın çıktıgı yer, baca
Buymak : Üşümek
Bük : Irmak kenarındaki ağaçlık yer
Büyükana : Babanne
Büvelek : Yazın kızgın sıcaklarda ortaya çıkan inek,camış,at,eşek,öküz gibi hayvanları ısırarak kanını emen bir tür sinek
Bad : Çit, bahce tarla gibi yerleri korumak için etrafı dikenli ağaçlarla korumalık
Basuh : Zayıf kişi
Barabar : Birlikte
Bayahdan : Birez önce
Bayır : Kır
Bedire : Kova
Bennem : Bilmem
Beribezer : Üstün kör, güzel anlamında ve karşısındaki insanın yaptıgından memnun olmadıgını ifade etmekte kullanılır.
Beslek : Hizmetçi, besleme
Bıdık : Üzüm tanesi, benek, küçük noktacıklar
Bıldır : Geçen yıl, geçen sene
Bibi : Babanın kız kardeşi, abla
Biçik : Dana,buzağ
Bicındık : Birazcık
Birçalgap : Bir an çabuk
Bitge : Az, küçük parça
Biyil : Bu yıl
Boyunbağı : Atkı
Boz : Gri
Boylak : Boş gezen, tek başına, yapayalnız
Böğrülce : Taze fasülye
Buharı : Dumanın çıktıgı yer, baca
Buymak : Üşümek
Bük : Irmak kenarındaki ağaçlık yer
Büyükana : Babanne
Büvelek : Yazın kızgın sıcaklarda ortaya çıkan inek,camış,at,eşek,öküz gibi hayvanları ısırarak kanını emen bir tür sinek
C
Camış :Manda
Cehd : Çaba
Cıbıl : Fakir, çiplak, parasız
Cıbız : Fakir, çiplak, parasız
Cıcık : Güzel
Cılga : Dar yol, keçi yolu
Cıncık : Biraz ,küçük parça
Cıngır : Kavga, gürültü
Cil : Filiz, Tomucuk
Cırcıvık : Vıcık vıcık
Cıvık : Sulu, ciddi olmayan
Cibiliyetsiz: Sülalesi bozuk
Cins : Sülale
Cücük : Civciv
Cümbüş : Neşe, gırgır, şamata
Ç
Çağlık : Odalarda banyo yapmak için yapılan oda zemininden otuz santim derinliğinde gizli yer
Çal : Yaylada sığırları koymak için etrafı taşlarla çevrili olan yer,
Çalıcırpı : Odunların kesilmiş ince dalları
Çalmar : Yaylada sığırları koymak için etrafı taşlarla çevrili olan yer
Çara : Akıntı, (hayvanlarda doğum öncesi ve doğum sonrası olur)
Çatma : Kulibe,yayla evi
Çaparuz: Çapraz,aksi
Çece : Baba
Çece : Baba
Çiçik : Meme
Çıkı : Yük, eşya emanet eşya,emanet yük
Çırpı : Odunların kesilmiş ince dal parçaları
Çıtma : Çifte
Çiğit : Kuru fasülye, bamya, her hangi bir meyve çekirdeği
Çimmek : Yıkanmak, banyo yapmak
Çingen : çingene
Çipil : İnce dal parçası
Çit : Başörtü
Çort . Dikenlerle kaplı alan
Çorak : Bataklık
Çömez : Cüce
Çöp : Dal parçaları
D
Dam : Ahır
Damazlık : Yoğurt mayası, numune
Dastar : Büyük bez parçası
Davar : Koyun sürüsü
Dayama : Uzun boylu
Darı : Mısır
Davar : Koyun sürüsü
Deşmek : Önünü açmak
Deynek : Sopa
Dible : Lahanadan Yapılan bir tür yemek
Direme : Büyük çuval, Uzun boylu
Dirgen : Üç uclu samanlıktan ot almak için kullanılan ağaç ve demirden yapılan bir alet
Dividi : Tavuk ve benzeri hayvanların tüğü
Dolamak : Sarmak
Döl : Kuzu sürüsüne denir
Dönemeç . Bir yolun yön değiştirdiği yer, viraj
Döşek : Yatak
Düzenbaz : Hilekar
Düzenci . Hileci, Yalancı
Düğen : Özel taşlarla düz tahnın altına döşenerek harman ürünlerini ezmeye yarayan bir tür tarım aleti
Dulda : Siper yer
Duldalanmak : Sier yere saklanmak, Korunmak
Dumru : Ağaç
Duvak : Gelinlik
E
Ebem kuşağı : Gök kuşağı
Ecük : Az, biraz
Eğiş : Fırın malzemesi teknelerdeki hamur kalıntılarını kazımaya yarayan bir tür kazıma aleti
Ehmal : Tembel, yaptığı işte ağır davranan kişi
Eke . Büyük (kişi için)
Elemeşkere .Aşikara, açıktan
Elesefiye : Boşu boşuna
Emi : Amca
Emice : Amca
Enük : Kedi, köpek gibi hayvanların yavrusu
Essah : Gerçek
Eşkere : Aşikar, Acıkta
Elemeşkere : Aşikar, Acıkta
Evedi : Acele
Eveli . Eskiden
Evreti : Acele
F
Ferik : Tavuğun küçüğü
Fetir : Lavaş
Fırdönmek : Etrafını koşarak dönmek
Fıtı : İnce bulgur
Fırıç : Armutun kurusu
Fışkı : Dışkı
Fidelik : Sebze ve meyve tohumlarının çimlendirildiği özel yer
Firfirik : Topaç, Pervane
Fiske : Eskiden aydınlatma için kullanılan gaz yağ veya benzeri maddelerle yanan bir tür lamba
Fiskevurmak :Yavaşca vurmak
Fişfitlemek : Kışkırtmak, azmettirmek
Fol : Kümese konan tek yumurta
G
Gabala : Götürü, yani tarla bağ bahce köy işlerinde bir kişiye iş yaptırırken emeginin karşılıgını örnek ( tarlayı biçririp deni tarla sahibine samanıda biçen kişiye verilerek yapılan çalışma sistemi
Gabalak : Bağ, bahcede işe yaramayan kuru otların ve yaprakların toplu hali
Gancık : Hayvanların dişi olanına denir, Dişi
Ganırtma : Destek vererek oynatmak
Gargiş : Beddua
Garipsemek : Özlemek
Gart : Yaşlanmış,sertleşmiş, kurumaya dönmüş
Gatma : Yumak
Gayım : Sağlam
Gejgere : Tahtadan Yapılmış Yük taşıma aleti
Gelinbacı : Yenge
Germicek : El degirmenlerinde iki taşın arasına konan ağaçtan özel olarak yapılan alet
Gevar : Suyun akış yönünün değiştirildiği yer
Gevelemek : Çiğniyor gibi yapmak
Gıcıh :kuzu
Gıdık : Çenenin alt kısmı
Gırnap .: Kendirden yapılmış ip
Gıymık : Çapak
Gildik : Koyun gübresi
Girebi : Ağaç budama aleti
Gocunmak : Gücenmek
Gopça : Düğme
Gödük : Tahıl ölçeği
Gölmeç : Su birikintisi
Gölük : Binek hayvanı, manda
Göresmek : Özlemek
Göv : Mavi ve tonları, gök yüzü
Göz : Suyun kaynağı
Göze: Su çıkıpta biriktiği yer
Gubarmak : Övünmek
Gumbul : Etli, canlı
Gursak : Bağırsak
Gübür : Süpürgeyle süpürülen pislik
Güdük : Kuryru Kopmuş köpek
Gülk : Kuluçkaya yatan tavuk, civ civi olan tavuk
Gündelikci : Çalıştığının karşılığını günlük alan işci
Gürneşbağlamış : Koyunların kızgın güneşin olduğu saatte bir birlerine sokularak durması
Güvey : Damat
H
Hacat : Alet
Hala : Annenin kız kardeşi
Halbur : Telleri deriden olan elek tahıl elemek için kullanılır
Haltetme :Hoşa gitmeyen bir işi yapma
Ham : Daha önce ağar iş yapmamış kişi
Hangiremek : Gülmek
Hark : Küçük dere
Harus : Ekili olmayan tarla
Hasım : Düşman
Haşarı : Yaramaz
Haşıl : Bir tür tahıl ürünü
Havaslanmak : Hoşlanmak
Havaslanmak : Hoşlanmak
Hayat : Evin girişi, Hol
Heder : Diyememe, Utanmak
Hellik : Deli
Hedik : Kaynatılmış Buğday
Herle : Undan yapılan bir tür çorba
Herk : Sürülmüş tarla
Hıcil : Küçük
Hıltak : Bol gelmiş
Hınik : Sümük
Hınkırmak : Sümkürmek
Hırlı : Uslu, İyi
Hır : Kötü
Hısım : Dünür
Hışır : Parçalanmış
Hışım : Öfke
Hızan : Çocuk
Him : İnşaat temeli
Hodek : Çobanın çırağı
Hon : Irgatların tarlada Biçtiği Bölüm
Horum : Ot balyası
Hozan : Biçilmiş boş tarla
Höllük : Elenmiş ve kavrulmuş ince toprak
Husus : Mesele
Hüşgü : Hayvanların altına serpmek için eşeğin ve koyunun gübresinin kurutulmuşu
I
Işgın : Dağlarda yetişen ve içi yenen bir bitki, Ağaçların yeni filizi
Işıdı : Şafak söktü , Aydınlandın
İ
İci : Abi veya erkek kardeş
İcim : Abim, Kardeşim
İlenger : Tepsi büyüklünde kap
İlik : Düğme
İmlek : Çözülmesi kolay düğüm
İmemme : Yardımcı kelime
İpeyden : Çok önce
İpey : Çok, Yardımcı kelime olarakta kullanılır (ör: İpey Allah verdiğinden bir şey yapmamış zarar vermemiş)
İskemi : Tabure
İstif : Düzgün, Düzeltmek
İşgil : Kuruntu, Vesvese
İkrah : Tiksinme, İğrenme
K
Kabboğlu : Gelmez olaydım, Yapmaz Olaydım, Gitmez Olaydım
Kartul : Patates
Kancur : Eline Yüzüne Bulaştırma
Karsamba : Karışılık, Dagınıklık
Katık : Ayran
Kavi : Sağlam dayanıklı
Kelapur : Beleşci
Kelem : Lahana
Kelek : Olmamış kavun karpuz
Kelik : Ayakkabı eskisi
Kemçük : Eğri
Kenef : Tuvalet
Kepaze : Rezil
Kepenek : Kelebek
Kerme : Kalıp almış hayvan gübresi bu kurutularak kışın yakacak olarak kullanılmakta
Kermeli : Temiz olmayan
Kerti : Bayat
Kese : Kısa yol, Kısa
Keşik : Sıra
Kımdık : Çapak
Kıt : Az
Kip : Sağlam
Kirzala : Odun
Koruk : Meşe Ormanı
Körapa : Hatalı, Bozuk
Köm : Ahırda koyun ve keçilerin konduğu yer
Kösoğ : Tam Yanmamış Odun Parçası
Kösüre : Kesici aletleri bileme malzemesi özel taştaş
Köynek : Bayan geceliği
Kuza : Ay, Aya
Kürün : Çeşmelerin önünde hayvanların su içmesi için yapılan yer,
Külek : Tahtadan yapılmış süt yağ yoğurt kabı
Kavi : Sağlam dayanıklı
Kevgir : Süzgeç mutfak aleti
Külek : Tahtadan yapılmış süt yağ yoğurt kabı
Kavi : Sağlam dayanıklı
Kevgir : Süzgeç mutfak aleti
M
Mahsus : Yalancıktan
Maşraba : Su tası
Mayhoş : Ekşimsi
Merek : Samanlık
Mertek : Tahta
Mıdara : Sağlam olmayan
Mıh : Çivi
Mındar : Dini şartlarda Kesilmeyen hayvan (Eti Yenmez)
Mırıh : Samanın tozu
Mısmır : Dini şartlarda kesilen hayvan ( Eti Yenilir)
Mıymıntı : Uyuşuk kişi
Mızıkçı : Hileci
Miltan : Gömlek
Mitil : Yatak
Mol : Filiz
Mucur : Bir gödüğün yarısı
Mucur : Bir gödüğün yarısı
Muzurnas : Yaramaz, şımarık
N
Nevir : Yüz rengi
N
Nevir : Yüz rengi
O
Ocaklık : Şömine
Oslama : Saf
Ö
Öküz arabası : Kağnı
Öyün vakyi : Yemek vakti
P
Pahıl : Kıskanç
Palak : Ayı Yavrusu
Palaz : Keçi kılından yapılmış bir çeşit kilim
Papak : Bere, Şapka
Patçat : Ara sıra
Patırgan : Şelale
Peğ : Yıkılmış Yapı Kalıntısı
Perçem : Alına düşen saç, Zilif
Peşkir : El yüz havlusu
Pırtı : Elbise
Pılıpırtı : Eşya
Pin : Kümes
Pinnik : Tavukların yumurta yaptığı yer
Pingel : Tavuğun yumurtalaması için konan sürekli duran bir adet yumurta
Pingellik : Tavukların yumurta yaptıkları yer
Pipi : Çocukların erkeklik organı
Pirtik : Parça
Pisik : Kedi
Pöçük : Uc, Ucu
Puvar : Çeşme
Pür : Çam dalının ucu çam yaprağı
S
Sacayağı : Üç ayaklı demir dayanak
Sadır : İdrar, Sidik
Sahool : Çalıdan yapılmış ahırda kullanılan süpürge
Sahan : Büyük derin tabak (metal tabak)
Samı : Öküzü boyunduruğa bağlayan ağaç parçası
Saplı : Büyük bakır yemek kepçesi