TARİHTEN SAYFALAR
MİNDAVAL NAHİYESİ KALEDERESİ KARYESİ CAMİİ
İlçemizdeki ibadet yerleri ile ilgili olarak çalışma yapan,www.alucra.com yazarlarından,Murat Tosun'un bulduğu belge Kaledere Köyü camisinin geçmişine ışık tutuyor. İbadet yerleri toplumların sosyal hayatlarında önemli bir yere sahiptir. Bu dün de böyleydi, bugünde böyledir, yarın için de değişecek bir şey yoktur. İnsanlar ibadet ihtiyaçları için inançları doğrultusunda kendilerine ibadet yerleri inşa etmişlerdir. Bizim toplumumuzda da genellikle İslam’a uygun olarak mescid ve camiler inşa edilmiştir. Osmanlı toplumunda küçük yerleşim birimlerinde daha çok mescidler bulunurken, daha büyük veya işlevsel yerleşim birimlerinde ise camiler inşa edilmiştir. O zamanlarda mescid ile cami arasındaki en belirgin fark camilerde atanmış hatip ve din adamının bulunması ile buralarda vakit namazlarının dışında Cuma ve Bayram namazlarının da kılınıyor olmasıdır. İşte aşağıda örneğini göreceğiniz “Emri Ferman” yani “Hat Hümayun” ile Kale Deresi Karyesinde bulunan mescid özellikle kış aylarında yaşanan zorluk nedeniyle Camiye tahvil edilmiş, hitabet ve imamet için Es-Seyyid bir imam atanmıştır. Tarih Hicri 1225, Miladi 1809 Sultan II. Mahmud dönemidir.
Hattın transkipti ise, şu şekildedir.
Arz-ı bende-i bi- mikdar oldur ki şevketlu kerametlu mehabetlu kudretlu velini'metim efendim Padişahım,
Karahisar-ı Şarki Kazasında Mandaval (Mindaval) nahiyesine tabi' Kal'aderesi karyesinde vaki' Karaosman oğlu Ömer’in bina eylediği mescid-i şerifin kurbu civarında eday-ı salat-ı cum'a ve ideyn olunur cami'-i şerif olmayub ahalisi eyyam-ı şitada usret çekmeleriyle mescid-i mezbura müceddeden minber vaz' ve ikamet-i salat-ı cum'a ve ideyne izn-i hümayunları erzani ve hitabeti dahi erbab-ı istihkaktan Esseyyid Osman Halife ye sadaka buyurulmak ricasına Karahisar-ı Şarki Naibi arz etmekle balası izn-i hümayunum olmuştur deyu hatt-ı hümayun inayet-makrun-ı şahaneleriyle tezyin buyurulmak babında emr u ferman şevketlu kerametlu mehabetlu kudretlu velini'metim efendim Padişahımındır.
Tahvil etmek: Bir halden başka bir hale getirmek İnayet: Yardım lütuf
Makrun: Ulaşmış, kavuşmuş Eyyam: Devir, günler Şita: Kış
Erzani: Layıklık, liyakat, münasiplik, uygunluk Kurb: Yakın, yakın civarında
Bala: Yukarı, yüce Mezbur: zikredilen Mücedded: Kullanılmamış, yeni, yenilenmiş
Görüldüğü gibi Hattı Hümayun çok sade ve anlaşılır bile yazılmış. Ayrıca elkâb denilen giriş kısmı ile yazının sonundaki hürmet ifadeleri de yazışmadaki nezaketi göstermektedir.
Hattın okunmasındaki yardımlarından dolayı Sayın Turgut AKYÜZ ve Nurol KARATAŞ ile yazının son kontrolünü yaparak okunamayan kısımları okuyarak gerekli düzeltmeleri yapan Sayın Rümeysa ODABAŞ’a teşekkürler.
Saygılarımla,
Murat TOSUN
www.alucra.com
Murat TOSUN
www.alucra.com