İşte Murat Dursun Tosun'un kendi sayfasında yer verdiği Zodama'lı Hüseynin hikayesi:
Daha önce de Zodoma köyünden Bekiroğullarından Hasan oğlu Ahmet’le ilgili olarak yine aynı konuda bir yazı yazmıştım.
https://muratdursuntosun.wordpress.com/2013/09/27/zodomali-cakilkaya-ahmetin-tarihi-dilekcesinin-hatirlattiklari/
Yazıların konusu Zodoma şimdiki adıyla Çakılkaya köyünden çalışmak için Romanya’ya gidilmiş olması ancak bu sırada Birinci Dünya Savaşının çıkması üzerine Romanya’nın da ittifak devletleriyle bir olarak aleyhimize savaşması nedeniyle söz konusu kişilerin mallarına el konularak, yağmalanarak sürgün edilmiş olmalarıdır. Bunun üzerine taraflar Türkiye Cumhuriyeti’ne müracaat ederek zararlarının tazminini talep etmişlerdir.
Bu yazımıza konu belgede de aynı şekilde Zodoma köyünden Osman oğlu Hüseyin’in aynı şekilde Birinci Dünya Savaşı’na çalışmak için bulunduğu Romanya’da yakalandığı ve malları veya sahip olduğu maddi değerleri elinden alınarak Moldova’ya sürgüne gönderildiği ve bir buçuk sene kadar oralarda kaldığı anlaşılmaktadır.
Zodomalı Hüseyin esaretten kurtulup geri döndüğünde devletin ilgili organlarına müracaat ederek zararının tazminini istemiş ise de kendisine bir evrak kayıt veya takip numarası verilerek yollandığından bahisle dilekçesinin içeriğine ilişkin bir netice alamamıştır. Bu nedenle de söz konusu dilekçeyi vermiştir. Neticesini bilemiyoruz.
İşin bir de Romanya’ya gidiş boyutu bulunmaktadır. Zodoma’dan Romanya’ya çalışmaya gitmek kolay iş değildir. ayrıca insanların ne kadar zaruret içerisinde olduğunu da göstermektedir. Elbette Romanya’nın bir zamanlar Osmanlı toprağı olduğunu da hatırlamak gerekmektedir. 93 Harbiyle birlikte bizden çıkmıştır. Bu nedenle o tarihTe yabancı bir ülkede çalışmak üzere bulunmaktadırlar. Oraya gidişleri ise muhtemelen Giresun üzerinden gemiyle yapılmış olmalıdır.
Belgenin okunmasındaki katkılarından dolayı Mustafa Demirel, Mehmet Kahramanoğlu ve Cengiz Çelikkol’a çok teşekkür ederim.
Saygılarımla,
Murat Dursun Tosun
BOA Fon Kodu: HR.İM.. Dosya No: 4, Gömlek No: 13, Tarihi: 09 1923, Konusu: Alucra kazasının Zodasa karyesi ahalisinden Osman oğlu Hüseyin nam şahsın maişetini temin maksadıyla bulunduğu Romanya’da, Romanya Hükümeti’nin Harb-i Umumi’de aleyhimizde harbe girmesi neticesinde iş ve gücünden alıkonulduğunu bildirdiği. (Osm.)
Hû
Büyük Millet Meclisi İstanbul Mümessil-i Siyasisi Makam-ı Âlisine
Efendim Hazretleri,
Bendeniz Karahisar-i Şarki dahilinde Alucra kazasının Zodoma karyesi (köyü) ahalisindenim. Harb-i Umumi’de (Birinci Dünya Savaşı’nda) idare ve maişetimizi te’min maksadıyla ticaretde bulunduğumuz Romanya’da tesadür ederek devlet-i mezkûrenin aleyhimizde harbe duhulü neticesinde iş ve gücümüzden alıkonularak yağma ve darb ve ziyanlar yapılarak Moldovya’ya sevk ve tehcir edilmiş birbuçuk sene menfada (sürgün edilen yerde) kalmış bir çok zararlara düçar olmuş idik. Giriftar olduğumuz zarar ve ziyanın asgarisi hesab olunarak 390 lira tahmin edilmiş bu hususda cereyan eden muamelenin sefahat-ı lazımesinden geçerek mezkûr akçenin yedime itası (tarafıma ödenmesi) içün Romanya’dan avdetimi (dönmemi) müteakib takdim ettiğim istid’anın mealinde yedime verilen 111 numerodan başka bir neticeye dest-res olamadığımdan (sonuç alamadığımdan) hükümet-i milliye-i adilemizin (adaletli hükümet maliyemizin) efrad-ı millete atf ettiği ehemmiyet ve himayet-i âlî-cenâbâneye istinaden bu gibi da’vaların zaman-ı ru’yeti (görülme zamanı) hulul etmiş (gelmiş) bulunmasına binaen arz ettiğim numeroda hariciye Komisyon-ı Mahsusunda mevcud olan evrak ve muamelenin cereyan ettirilmesi ve asgari (en az) matlubat-ı mu’ayyene-i mezkûrenin (yağmalanan mallarımın bedelinin) acizilerine itası hususunda emr-i âlilerinin sudurunu istirham eylerim. Ol-babda emr u ferman hazret-i men-lehü’l-emrindir.
Fi 8 Ağustos Sene (1)339 (8 Ağustos 1923)
Karahisar-i Şarki’nin Alucra kazasının Mindeval nahiyesinden Zodoma karyesinden Osman oğlu Hüseyin