Büyük önder M. Kemal Atatürk’ e Kurtuluş Savaşı’ nın planlarını yaptıranların başında yer alan Giresunlu eşsiz komutanlardan Şehit Binbaşı Hüseyin Avni Bey ve Osman Ağa, Türk tarihinde ki hak ettikleri değeri ve kıymetlendirmeyi ne yazık ki tam olarak alamamışlardır.
Ruslar, Trabzon’ u işgal ettiklerinde, onları ilk karşılayan bazılarının dostu A.B.D.’ nin konsolosunun olduğunu Trabzonlular bile fazla hatırlamaz. Ancak, Rusların unuttuğu bir şey vardır ki o da Yüce Türk Milleti’ nin inanç, akıl ve cesaret dolu yüreğidir. Büyük Türk Milliyetçisi Binbaşı Hüseyin Avni Bey başta Osman Ağa ve diğer çeteler olmak üzere, Ruslara karşı Harşıt Nehri boyunca çelikten bir duvar oluştururlar. 3 seneye yakın Harşıt ötesinde kalan Emperyalist işgal kuvvetleri, Harşıt Nehrini 1 milim karşıya geçemezler. Bu yüzden Giresun’ umuzun kurtuluş günü olmamıştır.
Binbaşı Hüseyin Avni Bey’ in Milli Mücadeledeki kahramanlıklarını yerinde dinlemek ve hissetmek için haymananın köylerine gittim. O günleri bilen ve gören yaşlı bir dedenin işte anlattıkları:
Ben, 8-10 yaşlarındaydım. Yaşları 15-20 arası 3-4 bin civarında genç getirdiler köyümüze. Bunların giyimleri bizlere benzemiyordu. Karadeniz civarından gönüllü olarak geldiklerini söylediler. Gelirken davul, zurna ve kemençe eşliğinde düğüne gider gibiydiler. Köyün yaşlıları bu gençlerin savaşa sokulmamaları için komutanlarına yalvarıyorlardı. Ancak onlar bu konuşmalara kulak asmadılar. Yukarıda ki Ali Rıza’ nın harmanında silah eğitimine alındılar. 15-20 gün sonrada komutanları Hüseyin Avni Bey yönetiminde şu karşı ki ulu dağ ve haymana’ ın gökgöz mevkiine doğru savaşa gittiler. Karşı ki ulu dağ tam 16 kere el değiştirdi. Ne yazık ki o gördüğümüz yiğit delikanlılardan hiç birini bir daha göremedik. Kurtuluş Savaşı sırasında Hüseyin Avni olan ismine Malazgirt komutanı gibi Alparslan ismini ekleten ve kurtuluş savaşında ünlü “ Alparslan grubunu” oluşturan ayrıca M. Kemal Atatürk’ le Osman Ağayı buluşturup Kurtuluş Savaşı’ nın Samsun’ dan başlamasını sağlayan Hüseyin Avni Alparslan ve Kurtuluş Savaşı kahramanlarımızdan Osman Ağa kimdir şimdi ona bakalım.
Hüseyin Avni Bey Tirebolu’nun, Cintaşı mahallesinde 1876 yılında doğmuştur. Pangaltı Mekteb-i Harbiyesi’ni bitiren H. Avni Bey Teğmen rütbesiyle mezun olunca Balkanlara ve Selanik’e tayin olmuştur. H.Avni, Selanik’li Başyazıcı ailesinden Rıza Ağa’nın kızı Huriye Hanımla evlenmiştir. Balkanlarda eşkıya takibinde görevler yapmıştır. H.Avni Bey, Rusların Trabzon ve Rize işgalinden sonra Harşıt nehri hattına kurulan çelik duvarın komutanlarındandır.
Rusya’da 1917 Ekim ihtilalinin olmasıyla Rus Ordusu’nda iç karışıklık ve ayaklanmalar çıkar. Osmanlı Devletiyle Erzincan anlaşmasını imzalayıp çekilmeyi kabul eden Ruslar daha sonra Harşıt boylarından da çekilmeye başlarlar. Trabzon ve Rize kurtarılır. Batum ve Kars da geri alınır. Bu esnada Rusya’da iç savaş çıkmış, orduları dağılmış ve direnci düşmüştür. Ordu’muz, Azerbaycan ve Dağıstan’a, bölge halkı ve Azeri Türklerinden de aldıkları destekle bir harekat düzenlerler. Ermeni ve Gürcü güçlerle çatışmalar olur. Birliklerimiz hemen hemen tüm Azerbaycan’ı ele geçirir. Hüseyin Avni Bey’de Azerbaycan harekatı komutanlarındandır.
Daha sonra Hüseyin Avni Bey, Rize Askerlik Şube Başkanlığı’na atandı. Osman Ağa’nın da katkısıyla da yeni gönüllüler toplanmış ve 42- 47. gönüllü Alaylar oluşturulmuştur.
42. ve 47. Gönüllü Alaylar, Pontus ve Milli Kuvvetlere karşı ayaklanmaların bastırılmasında pek çok görev yapmıştır. Bu gönüllü alaylar Ankara üzerinden Türk Ulusu için kritik bir savaş olan Sakarya Savaşı’na katılmışlardır. Savaşın hassas bir safhasında 42. Alay Mangaltepe’nin geri alınması muhaberelerine katılmış ve H. Avni Alparslan Bey Haymana gökgöz mevkiinde mermisi bittiğinden dolayı şehit olmuştur. Ne yazık ki bu gün şanına ve ismine yakışır ne mezarı vardır ne de bir anıtı.
Osman Ağa ise, Giresun'un Hacıhüseyin mahallesinden Ferudunzadeler ailesindendir. Babası askerlik bedelini ödemesine rağmen O gönüllü birlik oluşturarak savaşlara katılmıştır. Savaşta göstermiş olduğu başarılarından dolayı Yarbaylık rütbesine kadar yükselmiştir. Bu savaşlarda sağ dizinden yaralanarak Gazi unvanını almıştır. Giresun'a döndükten sonra 1.Dünya savaşına katılmıştır. Batum ve Harşit çayında Ruslara karşı savaşarak, Rusların Harşit çayını geçmelerini engelleyenler arasında yer almıştır. 8 Mayıs 1919 tarihinde Yunan Kızılhaç heyetini taşıyan bir Yunan gemisi Giresun'a gelir. Heyet 11 Mayıs 1919 tarihinde Taşkışla'ya beyaz renkli Yunan Kızılhaç Bayrağını asar, 5 Haziran 1919 Tarihinde ise Pontus bayrağını asarlar. Bu olaylar üzerine Osman Ağa, harekete geçerek arkadaşları ile birlikte işgalcilerin bayraklarını indirip, yerlerine Türk bayrağını asarlar.
29 Mayıs 1919 tarihinde Havza'da Mustafa Kemal Atatürk ile gizlice buluşmuştur. Bu buluşmadan sonra, Atatürk' den aldığı emirler doğrultusunda hareket etmiştir.
Trabzon milletvekili Ali Şükrü beyin ölümünden kasıtlı olarak Türk Milleti’ni sevmeyenler tarafından sorumlu tutulmuş olup ne yazık ki bir kısım Giresunlu’lar da buna inandırılmıştır. Mezarı ve anıtı Giresun Kalesindedir.
Ali Zafer TOPŞİR